De Glorious Revolution: Een Bloedige Gevecht Voor Religieuze Tolerantie En Parlementariër Macht

De Glorious Revolution: Een Bloedige Gevecht Voor Religieuze Tolerantie En Parlementariër Macht

De 17e eeuw was een tijd van immense turbulentie in Europa, met religieuze conflicten en machtsstrijden die de continentale kaart herschikten. Engeland bevond zich middenin deze storm, worstelend met interne spanningen tussen monarchie en parlement, terwijl ook de vraag naar religieuze tolerantie steeds harder werd opgeworpen. Dit alles leidde tot een cruciaal keerpunt in de Britse geschiedenis: de Glorious Revolution van 1688.

De Glorious Revolution, soms ook wel de Bloodless Revolution genoemd, was geen gewelddadige omverwerping, maar eerder een geleidelijke machtsoverdracht. De oorzaak lag bij de onpopulaire katholieke koning Jacobus II, die zijn autoritaire beleid en neiging tot absolutisme niet goed liet vallen bij het protestante Engelse parlement.

Jacobus’ pogingen om zijn katholieke geloof te promoten in een overwegend protestants land zaaiden diepe verdeeldheid en onrust. Hij benoemde katholieken op belangrijke posities, wat leidde tot de angst dat hij de Anglicaanse Kerk wilde vervangen door het katholicisme. Bovendien wekte zijn vermeende pogingen om de macht van het parlement te beperken argwaan en resistência op bij de Engelse elite.

De onvrede nam toe toen Jacobus’ vrouw, Mary van Modena, een zoon baarde. Deze geboorte leek de weg vrij te maken voor een katholieke dynastie en voedde de angst voor een permanente verschuiving in de religieuze machtbalans.

In deze atmosfeer van spanning en angst zochten prominente protestantse leiders, waaronder William van Oranje, stadhouder van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden, en Jacobus’ schoonzoon, een oplossing om de monarchie te stabiliseren en de religieuze vrijheid te waarborgen.

William, getrouwd met Maria, de dochter van Jacobus II, werd door veel Engelsen gezien als een potentiële redder. Hij was een ervaren militair leider en genoot steun bij zowel de protestante adel als het parlement.

In juni 1688 landde William met een leger in Engeland, terwijl Jacobus II’s troepen zich verdedigden. Het kwam echter niet tot een echte veldslag; veel leden van Jacobus’ leger schaarden zich achter William. De koning zag zichzelf gedestabiliseerd en besloot te vluchten naar Frankrijk.

De Glorious Revolution markeerde het einde van de absolute monarchie in Engeland. In 1689 werd William III en Mary II gekroond als koningen, met de belangrijke toevoeging van een ‘Bill of Rights’ die de macht van de kroon beperkte en de rechten van het parlement versterkte.

Dit document garandeerde onder meer:

  • Parlementair voorrecht: De wetgevende macht werd voortaan bij het parlement gevestigd, met controle over belastingheffing en de vorming van de regering.
  • Religieuze tolerantie: Het was een belangrijke stap naar religieuze vrijheid. Hoewel Engeland nog steeds een anglicaanse staat was, kregen protestante dissenters zoals Presbyteriansen, Quakers and Baptists meer rechten.

De Glorious Revolution had verstrekkende gevolgen voor Engeland en de rest van Europa:

Gevolg Beschrijving
Constitutionele Monarchie De macht van de monarch werd beperkt door een parlement met wetgevende bevoegdheden.
Religieuze Tolerantie Protestantse dissenters kregen meer vrijheid om hun geloof te belijden, hoewel het katholicisme nog steeds onderdrukt werd.
Versnelling van de Economische Groei De stabiliteit die ontstond na de revolutie creëerde een gunstige omgeving voor handel en industrie.

William III overleed in 1702 zonder erfgenamen, waarna Anne, de jongere zus van Mary II, de troon bestieg. Haar regering werd gekenmerkt door politieke instabiliteit en economische moeilijkheden. Met haar dood in 1714 eindigde het Huis Stuart en kwam het Duitse Huis Hannover aan de macht met George I als koning.

De Glorious Revolution was een cruciaal keerpunt in de Britse geschiedenis. Het betekende niet alleen een einde aan de absolute monarchie, maar ook de geboorte van een constitutionele monarchie waarin de macht van de kroon werd beperkt door het parlement. De revolutionaire gebeurtenissen legden de basis voor de ontwikkeling van de moderne democratie en de bescherming van burgerrechten.

De Impact van Charles II op De Restauratie

Charles II, zoon van de terechtgestelde koning Charles I, keerde na een periode van ballingschap in Frankrijk terug naar Engeland in 1660. Dit markeerde het einde van de Republiek en het begin van de zogenaamde Restauratie, waarin de monarchie werd hersteld.

Charles II’s regeerperiode was gekenmerkt door relatieve stabiliteit en welvaart. Hij was een populaire koning die bekend stond om zijn charme, elegantie en liefde voor de kunsten. Hij stimuleerde de ontwikkeling van wetenschap, kunst en literatuur. De Royal Society werd opgericht tijdens zijn regeerperiode, wat een belangrijke bijdrage leverde aan de Wetenschappelijke Revolutie.

Ondanks deze successen waren er ook uitdagingen:

  • Religieuze Spanningen: De terugkeer van de monarchie bracht religieuze spanningen met zich mee. De Puritanen, die tijdens de Republiek aan de macht waren geweest, werden uitgesloten van politieke posities.
  • Relatie met het Parlement: Charles II probeerde de macht van het parlement te beperken en zijn eigen autoriteit te versterken. Dit leidde tot conflicten over belastingheffing en andere belangrijke kwesties.

Charles II stierf kinderloos in 1685, waardoor de troon naar zijn broer Jacobus II ging.